เดิมที “วันชาติ” ของไทย คือวันที่ “24 มิถุนายน” ซึ่งเป็นวันเปลี่ยนแปลงการปกครอง จากระบอบเผด็จการสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาเป็นระบอยประชาธิปไตย

รัฐบาลเวลานั้นตั้งวันที่ 24 มิถุนายน เป็นวันชาติ เนื่องจากต้องการให้ชาวไทยทุกหมู่เหล่า ทุกเชื้อชาติ ชนชั้น ฉลองการปกครองระบอบใหม่ร่วมกัน โดยเริ่มประกาศใช้ตั้งแต่ พ.ศ. 2481 และจัดการเฉลิมฉลองในปีถัดมา

ผ่านไป 21 ปี เกิดการรัฐประหาร โดยทหารฝ่ายเจ้า ก็คือ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ทำการกวาดล้างคณะราษ และออกประกาศเปลี่ยนวันชาติ ให้ถือ ‘วันเกิดของกษัติย์’ เป็นวันเฉลิมฉลองของชาติไทยแทน ซึ่งก็คือยึดวันที่ 5 ธันวา ของ ร.9 เป็นวันชาติแทน

ด้วยเหตุนี้ “วันชาติ” ที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นวันที่ 24 มิถุนายน หรือวันเปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบอบประชาธิปไตย จึงมีสถานะแค่ ‘ความทรงจำอันเลือนราง’ ที่ค่อยๆ เลือนหายไปจากประวัติศาสตร์ไทย